Heleen
Alkemade
Ik ben Mevrouw Alkema en ik woonde in de Durbanstraat in Transvaal.
Ik ben van 1932 en ik heb 24 jaar in Transvaal gewoond. Ik ben pas
verhuisd. Nu woon ik in de Regentessewijk. Oorspronkelijk ben ik
geboren in Transvaal in de Durbanstraat op nummer 19. Maar ik heb
daar alleen maar drie jaar gewoond en toen zijn we verhuisd. De hele
familie heeft nog 46 jaar met plezier in Moerwijk gewoond. We woonden
daar in een heel huisje, beneden de woonkamer en de keuken, boven
de slaapkamers. Het was geen groot huis hoor, maar het hoorde bij
Patrimonium, de woningbouwvereniging die ook hier in Transvaal veel
huizen had. Maar ja, ook de Goede Woning had daar huizen staan en
de Algemene Woningbouw geloof ik. Ik heb in Moerwijk 46 jaar gewoond
en toen ben ik terug gegaan naar Transvaal omdat daar een leuke twee
kamer flat leeg stond in de Durbanstraat. Daar kwam een hele goede
kennis van me wonen op 1 hoog en zodoende ben ik daar op twee hoog
gaan wonen. Maar ja nu ging het dus niet meer. Ik kreeg toch wel
moeite met de trappen het was echt wel een behoorlijke klim. En mijn
oudere zussen die konden ook niet meer komen. Die konden niet meer
goed de trappen op en neer, zodoende ben ik verhuisd. Nu ben ik toch
maar blij dat ik hier (op het Regentesseplein) woon. Met de lift
heb je geen last van trappen.
>In
de nieuwe flat in Transvaal waar u 24 jaar gewoond heeft, wie
waren door
de
jaren heen u buren?
Ja , 24 jaar geleden toen ik er kwam, woonden er vooral Nederlanders
om me heen, gezinnetjes, met wat grotere kinderen. Nu de laatste
jaren waren het allemaal Marokkaanse en Turkse mensen.
>Heeft
u met elkaar contact gehad?
Ja, dat was echt leuk. Ik kreeg dus eerst contact met die schooljongetjes,
dat waren mijn buurjongetjes. Nou ja, daar heb ik wellis wat
op gemopperd, want dan liepen ze daar te voetballen en dat dreunde
echt tegen die muren, dat wilden ze maar niet van me aannemen.
Ze dachten, dat ik een beetje een zeurpotje was, natuurlijk.
Toen heb ik wel wat staan te mopperen. De grotere jongen die
was een jaar of 14 toen gingen die mensen verhuizen. Dat is maar
net een half jaar geleden, het is nu al een vent van 22 jaar
en zijn broer is 18 jaar. Ik had best wel goed contact met die
jongens, we hebben wat leuke gesprekjes gehad. Ik vond toch wel
die vader en moeder heel erg leuk. Zoals die mensen leefden dat
deed me gewoon goed. Die vader was altijd zo leuk voor zijn gezin
bezig. Ik denk, ja zo deden wij dat ook toen ik nog jong was.
Ja, ik heb er wel leuke buren aan gehad, ik heb geen moeite met
die mensen gehad. Turkse mensen in het andere portiek vlak daarnaast
die nodigden mij ook uit voor de koffie, omdat ik soms een praatje
met het meisje maakte, die was toen een jaar van 12. Ik vind dat
leuk, als je tegen de kinderen aardig bent dan krijg je zo maar
ook wat contact met de ouders.
>24
jaar is een lange tijd, hoe is die wijk veranderd in die tijd?
Hoe
zag het in het
begin er uit toen u er weer kwam wonen?
Ik stond er niet zo bij stil maar eigenlijk werd het toch op den
duur een beetje onveilig. Mijn broers die zaten er ook achter;
mens ga verhuizen, we hebben soms gewoon geen gerust gevoel, we
vinden het toch niet leuk als je hier blijft wonen.
>Hoe
merkte u dat?
Ik merkte het wel. Ik kreeg bijvoorbeeld te horen van een buurvrouw,
een Hollandse vrouw, die op het andere portiek woonde, dat haar
man hier werd vermoord. Maar het is al weer een jaar of 20 terug
dat ze dat vertelde, ik heb haar man nooit gekend. Ik kon het
toen niet geloven. Het is gewoon gebeurd door ruzie. Ruzie van
haar zoon met een jongen uit zijn klas. En toen kwam de vader
van die andere jongen aan de deur van de buren en hij schijnt
die man gewoon doodgeschoten te hebben.
Ik kon het ook merken aan de buren om me heen. Als die mensen niet
even normaal een gesprekje met mij wilden maken dan dacht ik, nou
daar is met jou vast wel iets niet in orde. En dan kwam het ook
welles uit hoor dat die mensen niet eerlijk leefden en dat is niet
leuk. Dat vind ik niet zo prettig.
>Heeft
u ook een heel bijzondere herinnering aan die tijd in Transvaal?
Is er
iets wat heel mooi was waar u graag aan terug
denkt?
Nou, wat ik net al vertelde met het Marokkaanse gezin, dat vind
ik leuke dingen. Dat vind ik fijn om nog eens aan terug te denken.
Mijn oude buurvrouw ja, die vertelde leuke verhalen. Ze vertelde
dat die mensen van de overkant, de Marokkaanse vrouw, die kwam
geregeld haar wel eens een pannetje met soep brengen. Nou, dat
zijn toch leuke dingen? Want ze kreeg het soms welles ook wat moeilijk.
Maar ik heb het ook gemerkt van buurtjes onderling. Twee Hollandse
mensen; een jongere Hollandse vrouw, die dan ook aan de oude dame
aan de overkant even wat soep ging brengen een keer in de week
of zo, ja dat deed me ook goed toen ik dat hoorde. Ik werkte toen
nog, ik kon aan zulke dingen eigenlijk niet zo denken, als je ’s
avonds thuis kwam had je wel weer je eigen beslommeringen en bezigheden.
>Is
er ook een speciale plek die u kan herinneren in Transvaal die
bijzonder
voor u was?
Ja, dat inloophuis in de Paardenberg (buurt-en kerkhuis). Daar
heb ik toch wel leuke dingen beleefd, soms wat moeilijke en verdrietige
dingen, maar over het algemeen hadden we het leuk met elkaar. Dat
zijn toch goede dingen dat we dat zo hebben opgezet.
>U
was erbij toen het opgezet werd?
Ja, ik ben bij de eerste vergadering geweest. Maar toen zag ik
het eigenlijk nog niet zo zitten als iets noodzakelijks. Ik dacht
zo van, laat het maar even waaien…
Maar later ben ik dus wel, zo’n een jaar of drie daarna,
als vrijwilligster daar begonnen te werken. Het inloophuis bestaat
nu al 10 jaar.
>Wat
weet u over de plannen die er nu zijn voor Transvaal?
Ze willen er nog meer een cultureel centrum van maken, daar in
dat inloophuis, dat moet verbouwd worden. En het wordt ook al
geregeld gebruikt als ruimte voor de vrijdagavond gebedsdiensten,
nee, noemen ze dat niet, gebed…- , alleen vrijdag avondgebed
van de Marokkaanse en in ieder geval de moslimmensen. Dat wordt
al jaren zo gebruikt en het is de opzet dat dit ook zo blijft.
>Die
verbouwing van de kerk dat is natuurlijk onderdeel van een groot
plan wat
er
nu gemaakt is voor de wijk Transvaal. Kunt
u daar iets over vertellen wat u daarvan weet?
Helemaal dat van de huizen? Dat ze zo verbouwd worden? Of in ieder
geval dat de huizen plat gaan en dan weer de nieuwbouw komt? Ieder
keer denk ik, kijk het nog eens goed na, want je hebt wel een Transvaalkrantje
en in de Kempstraat was er een huis waar je binnen kon lopen om
informatie te halen, daar stond een maquette, dat heet toch maquette?
Ja, daar had ik toch meer op willen letten. Maar goed ik vind wel
dat in de Langnekstraat b.v. daar kan je het al een beetje zien
toen de Fischerstraat tegen de vlakte is gegaan, die nieuwbouw
daar lijkt al weer leuk te worden. Ik begrijp dat de onderkant
geloof ik pakhuizen- , nee pakhuizen niet, - eerder misschien winkels
worden, maar in ieder geval lijkt het me dat de benedenverdiepingen
geen huizen zijn. En dan heb je nog een en twee hoog, - nou daar
zit al behoorlijk wat schot in. Ik dacht dat er nu al weer mensen
in getrokken zijn in die nieuwe huizen. Ik heb er nu een paar weken
niet meer zo goed op gelet. Ik vind toch wel dat de mensen best
wel goed bezig zijn om het mooi en leefbaar te houden maken in
de wijk.
>Was
het ook nodig volgens u?
Ja, ik geloof van wel, als je in die oude huizen woont, vind ik,
dat is niet zo goed voor een mens dan wordt je ook een beetje
een onverschillig type. Je huis is rommelig en een beetje kapot
zeg maar, zo ga je dan ook helemaal leven; onverschillig eigenlijk
en dat kon je toch ook een beetje merken.
>Het
is natuurlijk de taak van de wooncorporaties om de huizen in
stand
te houden,
dus als zij die huizen laten verrommelen?
Als we eens goed gaan rekenen, op de gevel daar staat 1923 de
huizen zijn dus al 80 jaar, de alleroudste komen op 90 jaar,
ik heb er
niet zo’n verstand van maar normaal moet een huis toch een
beetje zo’n 100 jaar oud kunnen worden. Maar goed 90 jaar
is ook al bijna 100 jaar. Op den duur maken ze er niet zo veel
werk meer van, denk ik. Al hoewel in de Fischerstraat die huizen
waren wel nog gerenoveerd misschien 10 jaar terug, net zo als die
op de De la Reyweg die nu ook tegen de vlakte moeten. Die zijn
misschien ook 12 of 14 jaar geleden gerenoveerd. Dan zou je zeggen,
dat is toch eigenlijk weggegooid geld? Nu gaan ze het toch nog
afbreken, maar ja, nadat we het erover gehad hebben dan is dat
toch wel goed geweest, want anders hadden die mensen ook meer het
gevoel, och ik leef toch maar in een krotje het kan me allemaal
niet zo veel schelen. Dat idee krijg ik van de mensen die daar
woonden niet. Die waren toch echt nog een beetje meer met zorg
voor hun huis. Ik vindt dat dat ook wel mag, je betaalt tenslotte
toch je huur, dan heb je toch het gevoel als of het jou eigen huis
is, vindt ik en dan wil je er toch ook met zorg mee omgaan en het
een beetje netjes houden.
>Wat
denkt u is de reden om de huizen af te breken?
Toch wel door de ouderdom denk ik, maar ja de nieuwbouw is soms
ook niet eens zo heel veel beter. - Zo blijft er wel werk aan
de winkel, misschien moeten ze over de honderd jaar al weer de
nieuwbouw afbreken? (lacht)
>Zijn
er heel veel vrienden of kennissen van u weggetrokken door de
afbraak
in de
wijk?
Nee, toch eigenlijk niet zo, die waren zo’n beetje al vertrokken.
Er zijn dus nu wel nog vrienden, dus dames van het inloophuis,
vrijwilligsters, die blijven daar nog wonen. Die wonen b.v. in
de Kempstraat dat is ook helemaal zo nieuw niet meer, of in een
van de zijstraten, in de Vaalrivierstraat of zo, maar ja, dat zal
ook met de tijd wel afgebroken worden.
>Over
tien jaar zal het een hele andere wijk zijn
Dat denk ik ook wel.
>Zou
u dan nog een keer graag terug willen?
(Lacht) als dat zou kunnen… nee ik geloof niet dat ik perse
naar de wijk terug zou willen om daar weer te gaan wonen, dat geloof
ik niet. Toen ik net pas verhuist was heb ik wel een weekje gehad
dat ik dacht, goh ik heb wel dom gedaan, de tweede week ook nog
wel eens, de derde week nog een beetje een keer. Maar nu ik hier
gewend ben wil ik toch eigenlijk niet meer terug. Trouwens ik heb
een vreselijke hekel aan verhuizen, afschuwelijk is dat, al die
rommeltjes inpakkeen en het is ook goed duur..
>Waarom
heeft u gedacht dat u dom geweest bent?
Nou omdat ik toch wel een beetje gebakken zat. Ik voelde me daar
toch wel thuis, dat wel. Mede door de buren, je had een beetje
dezelfde inslag, de meeste buren gelukkig toch, daar waren we
echt leuk bezig, ik vond het zeker heus geen onaangename wijk.
Maar misschien dat ik mezelf op ten duur toch ook een beetje
onveilig voelde. Maar ja, ik denk dat heb je toch in heel de
stad. ’S avonds ben je, als je ouder bent toch wat kwetsbaarder,
dat je denkt laat toch maar wat voorzichtiger leven, je bent
niet meer zo sterk, je kan niemand een oplawaai geven als die
aan je tas trekt. Alhoewel sommige oude dametjes zich nog behoorlijk
kunnen weren. Een paar maanden terug hoorde ik dat een oud vrouwtje
het echt won van die aanvaller, (lacht) Maar dat heb je dus ook
in alle wijken, dat kan je overal overkomen dit zulk dingen.
>U
heeft gezegd u bent geboren in Transvaal, kunt u zich die tijd
nog
herinneren?
Nee, nee wel de verhalen van mijn moeder die vertelde altijd
heel veel, hoe het toen was. Daar was b.v. een waterstokerij
in de Durbanstraat
van de familie Koetsier. Daar zitten we nu soms ook nog als broers
en zussen over te praten; weet je nog, hoe het er toen nog was,
al die winkeltjes op de hoeken van de straat….
Daar had je echt je wijkwinkeltjes dat vond ik wel leuk hoor, en
nu zijn het eigenlijk allemaal Turkse winkeltjes. Dat kan ook wel
gezellig zijn, maar goed, toch heb je artikelen waarvan ik denk,
nou ja dat heb ik niet zo nodig. Bijvoorbeeld op de De la Reyweg
zit een groentemannetje, Turkse man, die heeft dan wellis bloemkool
in zijn winkel, maar iets van sla of andijvie dat heeft die meestal
niet. Misschien nog komkommer of zo maar dan heeft die meestal
die Turks achtige komkommers. Dat was wel een beetje moeilijk voor
mij dan moest je altijd helemaal naar de Dierenselaan naar de Albert
Heijn voor je Hollandse groeten.
|