Sloophout als kunst
Sandra Spijkerman
Sinds het
einde van de jaren zeventig bouwt de japanse kunstenaar
Tadashi Kawamata (1953) over de hele wereld constructies
van sloophout. Hoewel hij in ons land bekend is om het anderhalve
kilometer plankier dat hij samen met de groep verslaafden
van de Brijderkliniek in de polders bij Alkmaar realiseerde
(1996-1999), is dat niet zijn eerste werk in Nederland. In
1986 was hij al eens aan het Spui in Den Haag actief.
De
oude huizen daar werden destijds gesloopt om plaats te maken voor
de nieuwbouw van architect Herman Hertzberger,
waar later onder andere
Stroom Haags centrum voor beeldende kunst een nieuw onderkomen vond.
Het laatste pand dat voor de sloop overeind stond heeft Kawamata
van een tweede huid van sloophout voorzien. Na zestien jaar keert
hij terug
naar Den Haag om bij Stroom een nieuwe installatie te tonen en voor
het eerst een overzicht van zijn fotoarchief te presenteren.
Dit fotoarchief
is in samenwerking met de Haagse fotograaf Leo van der KIeij tot
stand gekomen.
" Kawamata zocht iemand die zijn werk registreerde," vertelt Van der
KIeij over hun eerste kennismaking in 1986. "En dan niet alleen het
resultaat, maar juist ook de weg er naar toe. Die is voor hem nog belangrijker.
Ik werd
getroffen door zijn werkdrift en overgave. Na het werk hebben we vaak samen
een biertje gedronken, en gegeten. Ik hoef hem nooit iets uit
te leggen," vult Kawamata hem aan, "hij
gaat altijd zijn eigen gang en ik weet dat het goed komt".
Inmiddels heeft Van der KIeij wereldwijd zo'n 32 projecten vastgelegd
en bestaat zijn Kawamata-archief uit een dikke 50.000 foto's. Om
iets daarvan te tonen bedacht het tweetal een 'sentimental journey' langs
acht tot tien plaatsen waar Kawamata al eerder projecten heeft gerealiseerd. "Al
naar gelang de situatie pas ik de tentoonstelling aan. Dit bij Stroom
is een pilot. Nu zijn er 4.000 foto's in het digitale archief te
bezichtigen. Dat zullen er steeds meer worden. Volgend jaar mei is
het archief te
zien in Schloss Moyland in Duitsland. Daar wil ik een echte brug
gaan bouwen tussen mijn archief op de begane grond en dat van Joseph
Beuys op de tweede verdieping. ‘Dat wordt een mooie metafoor:'
Bij de tentoonstelling bij Stroom moet je tussen twee prachtige,
gekromde wanden van sloophout door, om vervolgens uit
te komen bij een muur
met maquettes en (actie)foto's van de verschillende projecten in
Den Haag.
Aan de achterzijde daarvan bevindt zich een collage van foto's
en prints gelardeerd met trefwoorden als 'eten en drinken',
'hout' of een jaartal
of plaatsnaam.
Uit de tentoonstelling blijkt goed waar voor Kawamata de accenten
liggen. Voor elk project zoekt hij samenwerking met anderen. Samen
eten, drinken,
discussiëren zijn net zo belangrijk als het samen werken. Bovendien
lijkt een project nooit echt af. Het wordt immers na een tijdje weer
afgebroken. Het gaat Kawamata dan ook niet om het resultaat. "Mijn
werk is, evenals het gewone leven, een alsmaar voortdurend proces. Daarom
vind ik het ook prettig om in de openbare ruimte te werken. Daar krijg
je echte reacties. Je zou mijn kunst 'reactional art (reactiekunst)'
of 'cast ball art (vang- balkunst)' kunnen noemen",
Behalve
in de tentoonstellingsruimte van Stroom, heeft Kawamata elders
in Den Haag nog een project gedaan. In de Scheeperstraat
in Transvaal nam hij het pand van 'OpTrek' onder handen.
'OpTrek' is een tijdelijke projectorganisatie die vanuit
een telkens verhuizend kantoor kunstprojecten gaat organiseren.
Als vertrekpunt van die projecten dient het fenomeen van
de afbraakbuurt met alle sociale en ruimtelijke aspecten
die daarbij horen. Kawamata is als eerste kunstenaar bij
'OpTrek' aan de slag gegaan. Zijn constructie - buiten gesloten,
naar binnen toe steeds transparanter - heeft voelbaar invloed
op het gebruik van het pand. Helaas mocht de constructie
buiten aan de voorgevel van de brandweer slechts een week
bestaan. Dat is jammer, want het gaf de overzichtstentoonstelling
bij Stroom net dat extra beetje inzicht. Bij 'OpTrek' kon
je daadwerkelijk ervaren hoe Kawamata leven en kunst met
elkaar weet te verweven.
Kawamata, Installatie Spui 2002 Photo Archives 1986-2002; '32 projecten
door Leo
van der Kleij' t/m 18 januari 2003 te zien bij Stroom hcbk, Spui 193'195
te Den Haag. Di t/m za 12-17 uur. Info op internet;
www.stroom.nl
Andere
artikelen uit Trouw:
Volgen
nog..
|